Aydınoğlu Mehmet Bey Camii (Birgi,Ödemiş, İzmir)
Merhabalar,
Bugünkü gezi rotamızda İzmir’in güzel kasabalarından Ödemiş Birgi’de olacağız.Birgi son zamanlarda yapılan başarılı çalışmalar sonucunda tam bir Osmanlı Kasabası kimliğine tekrar bürünmüş durumdadır.Burada gezilecek görülecek çok yer bulunur,bugün bunlardan en ünlü birisi olan Birgi Ulu Camii diğer adıyla Aydınoğlu Mehmet Bey Camiini sizlere anlatıyor olacağım.Aydınoğlu Mehmet Bey tarafından Camii 1313 yılında yaptırılmıştır.Yapıldığı dönem olarak Selçuklu esintilerini görmek mümkün bu eserde.Dikdörtgen yapı olan Camii’nin Minaresi Selçuklu stili olarak inşa edilmiştir.Minare kesme taştan bir kaide üzerine kurulmuştur.Minarenin üzeri firuze renkli sırlı tuğlalarla kaplanmıştır. Minare alt kısmı zikzaklı bir örgü,şerefe altı baklavalı örgü şeklinde yapılmıştır.
Camii,Türbe,İmarethane,Medrese,Hamamdan oluşan bir Külliye olarak hafif eğimli bir arazide konumlandırılmış olsada,günümüzde sadece Camii ve Türbe ayakta kalabilmiştir..
Normalde 3 giriş kapısı bulunan Caminin günümüzde 2 kapısı işlevsel kalmış,bir tanesi pencereye çevrilmiş durumdadır.
Anıtsal Ana giriş kapısına merdivenle çıkılır ve sonradan içeriye merdivenle girilir.Bu normalde çok Camii’de olmayan bir durumdur,bunun nedeni saygıdan ileri gelmesidir,karşı kemerde bulunan Allah’ın isimlerine karşılık gelen bir saygının eseri eğilmeyi gerektirir..(Esmaül-Hüsna)
Camii genelde devşirme malzemelerden yapılmıştır.15 devşirme sutün öncelik olarak sizleri karşılayacaktır.Mihrabı mor renkli geometrik desenlerden yapılmış firuze ve patlıcan moru çinilerden oluşmaktadır.Bir kısmı (sol taraf) maalesef oldukça kötü tadilat edildiğini yakından bakınca görebiliyorsunuz.
Camii’nin Minberi ve pencere kanatları ahşap işçiliğinin önemli örneklerindendir. Mimberi kündekari tekniği ile hiç çivi,yapışkan ve benzeri malzeme kullanılmadan ahşap malzemeden yapılmıştır.Ahşap Mimberin yapımı tam 10 yıl sürmüştür, (Anadoluda bu teknikten yapılmış mimber sayısı oldukça azdır.Bursa Ulu Camii,Beyşehir Eşref Paşa Camiilerinde bulunan mimberler bu Camiininki ile bu tekniğin en güzel örneklerindendir). Ceviz ağacından kündekari tekniğinde yapılmış minberin tüm yüzeylerinde yoğun bir süsleme bulunmaktadır.İçiçe geçmiş üç,beş,sekiz ve on kollu yıldızlr ile dörtgen,altıgen ve sekizgenlerden oluşan geometrik kompozisyonlarda,herbir geometrik motifin yüzeyi anlamlı bir düzenle bezenmiş olarak gezegenler,güneş,ay tutulması ile birlikte, samanyolu ve sonsuzluk anlatılmaktadır.Sağ tarafta dört hadis ile mimberin yapılış tarihi, altta ise yapan sanatçının adı yazılıdır (Muzafferüddin bin Abdülvâhid bin Süleyman-ül-Garbî).
Minber Kapısı sanat eseri düzeyinde işleme içerir.Uzun süre önce buradan çalınmış bu kapı için Interpol devreye girmiş ve Londra’da bir müzayede evinde satışa çıkarılmakta iken 1995 yılı sonunda Türkiye’ye iadesini sağlanmıştır. Bu işi yapan her ne kadar Interpol olarak gözüksede aslında 1 yıl önce bu Camii’yi ziyaret etmiş ve bu kapıya hayran kalmış İngiliz bir bayanın müzayede sırasında şikayet etmesi ana etken olmuştur,ne kadar ilginç değil mi?
Camii dış doğu cephesinde ise gayet belirgin bir arslan figürü bulunmaktadır.Buda her Camii’de bulunmayan bir durumdur.Yıldırım Beyazıt fethi sonrası buraya gelmiş ve bu arslanlı sütunu kaldırmak istemiş,fakat halk büyük tepki gösterince vazgeçmiş derler.Arslan figürü büyük ihtimal antik bir kentten buraya getirlmiş olmalı, gücü temsil ettiğinden bölge halkı tarafından çok sevilmiş.
Camii yanında bulunan türbede Aydınoğlu Beylerinin mezarları bulunmakta.Bu türbe kapı girişinin sağ tarafında bulunan küçük mezar ve taşa oyulmuş ayak izi Bizans Kralı kızına ait derler.
Oldukça otantik bir Camii olan Birgi Ulu Camii’yi mutlaka geziniz derim,
Camii Hocası oldukça ilgili ve bilgili bir zat,tüm ayrıntıları hızlı bir şekilde anlatıyor,gezerken onu bulmanızı tavsiye ederim.
Selamlar
Benzer Yerler
0 yorum